Phát triển kinh tế đi đôi bền vững môi trường là một trong những yếu tố quan trọng để xây dựng và duy trì một hành tinh xanh cho thế hệ sau. Tuy nhiên để có thể hiểu và thực hiện được đề tài “bền vững môi trường” chúng ta cần nắm rõ khái niệm, nguyên tắc và biện pháp của nó.

Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn dàn ý về phát triển bền vững môi trường, giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này.

Khái niệm về phát triển bền vững môi trường

Phát triển bền vững môi trường là sự kết hợp hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường trong quá trình phát triển. Với ý nghĩa lớn lao đối với sự sống và phát triển, nó góp phần bảo vệ sức khỏe con người, duy trì đa dạng sinh học, và thúc đẩy phát triển kinh tế.

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, phát triển bền vững môi trường cũng đối mặt với nhiều thách thức, đặt ra cơ hội và yêu cầu sự đổi mới.

Hiện nay, môi trường đang phức tạp với biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí, nước và đất, cháy rừng, mất rừng gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và kinh tế. Để giải quyết vấn đề này, cần có biện pháp cụ thể và hiệu quả từ cấp cá nhân đến cấp quốc gia và quốc tế. Bền vững về môi trường là một trong ba yếu tố quan trọng của phát triển bền vững, kèm theo phát triển kinh tế và xã hội.

Bền vững môi trường là quá trình đảm bảo rằng các hoạt động kinh tế và xã hội không gây hại cho môi trường và tài nguyên thiên nhiên, mà ngược lại, phải bảo vệ và cải thiện môi trường cho hiện tại và tương lai.

Nguyên tắc của phát triển bền vững môi trường

Để xây dựng phát triển bền vững môi trường, chúng ta cần xác định và tuân theo các nguyên tắc sau:

• Nguyên tắc tương quan: Phải nhận thức rằng các hoạt động kinh tế và xã hội có ảnh hưởng đến môi trường và ngược lại. Do đó, phải có sự phối hợp giữa các chính sách và biện pháp liên quan đến ba mặt của phát triển bền vững.
• Nguyên tắc chủ động: Phải có sự chủ động trong việc giải quyết các vấn đề môi trường, không để chúng trở thành khủng hoảng hoặc thiệt hại không thể khắc phục. Do đó, phải áp dụng các biện pháp phòng ngừa, kiểm soát và giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường.
• Nguyên tắc chịu trách nhiệm: Phải có sự chịu trách nhiệm của mọi cá nhân, tổ chức và quốc gia đối với việc bảo vệ môi trường. Do đó, phải có sự tham gia và đóng góp của mọi bên liên quan trong việc lập và thực hiện các chính sách, quy định và tiêu chuẩn về môi trường.
• Nguyên tắc công bằng: Phải có sự công bằng trong việc phân bổ và sử dụng các tài nguyên và lợi ích từ môi trường giữa các quốc gia, giữa các nhóm xã hội và giữa các thế hệ. Do đó, phải có sự cân bằng giữa các lợi ích ngắn hạn và dài hạn, giữa các lợi ích riêng tư và công cộng, giữa các lợi ích hiện tại và tương lai.

Lợi ích của phát triển bền vững môi trường

Trong thế kỷ 21, môi trường đang đứng trước nhiều thách thức nghiêm trọng, như biến đổi khí hậu, suy thoái đất đai, mất rừng, ô nhiễm nước và không khí, đe dọa đến sự tồn tại và phát triển của con người và hành tinh. Để đối phó với những thách thức này, chúng ta cần phải có một chiến lược phát triển bền vững về môi trường, tức là phát triển kinh tế và xã hội mà không làm hại đến môi trường. Phát triển bền vững môi trường mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho con người và hành tinh:

• Bảo vệ Sức khỏe Con người: Đảm bảo không khí, nước và thực phẩm sạch, giảm ô nhiễm môi trường để cải thiện sức khỏe con người và chất lượng cuộc sống. Ô nhiễm môi trường là một trong những nguyên nhân gây ra nhiều bệnh tật và tử vong trên thế giới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Bảo vệ môi trường giúp giảm thiểu các nguy cơ sức khỏe liên quan đến không khí, nước và thực phẩm bẩn, như bệnh hô hấp, tiêu chảy, nhiễm trùng, ung thư và dị ứng. Bảo vệ môi trường cũng giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của con người, bằng cách tạo ra một môi trường sống lành mạnh, an toàn và thoải mái.
• Bảo tồn Đa dạng Sinh học: Bảo vệ và nâng cao đa dạng của các loài thực vật và động vật giúp duy trì sự cân bằng sinh thái và hỗ trợ phát triển khoa học, y học và công nghệ. Đa dạng sinh học là nguồn gốc của nhiều dịch vụ sinh thái quan trọng, như điều hòa khí hậu, lọc nước, chống xói mòn, thụ phấn, phân hủy chất thải và duy trì chu trình dinh dưỡng. Đa dạng sinh học cũng là nguồn cung cấp nhiều tài nguyên thiên nhiên, như thực phẩm, nông sản, thuốc, vật liệu và năng lượng. Đa dạng sinh học cũng là cơ sở cho nhiều nghiên cứu khoa học, y học và công nghệ, như phát triển các loại thuốc mới, cải tiến các giống cây trồng, tạo ra các sản phẩm sinh học và khám phá các quy luật tự nhiên.
• Bảo tồn Tài nguyên và Môi trường sống: Sử dụng thông minh và bền vững tài nguyên tự nhiên như nước, đất đai, rừng, năng lượng và khoáng sản để đảm bảo tính bền vững cho thế hệ hiện tại và tương lai. Tài nguyên tự nhiên là những yếu tố thiết yếu cho sự tồn tại và phát triển của con người, nhưng chúng cũng bị giới hạn và có thể bị cạn kiệt nếu sử dụng quá mức hoặc lãng phí. Bảo tồn tài nguyên tự nhiên giúp duy trì nguồn cung cấp và chất lượng của chúng, như tiết kiệm nước, tái chế rác, trồng rừng, sử dụng năng lượng tái tạo và khai thác khoáng sản hợp lý. Bảo tồn tài nguyên tự nhiên cũng giúp bảo vệ các môi trường sống quan trọng cho sự đa dạng sinh học, như đầm lầy, rừng mưa nhiệt đới, sa mạc và đại dương.
• Tạo việc làm và Phát triển Kinh tế: Phát triển các ngành kinh tế thân thiện với môi trường như nông nghiệp, lâm nghiệp, du lịch sinh thái và tái chế rác giúp tạo ra thu nhập và đóng góp vào sự phát triển kinh tế. Các ngành kinh tế thân thiện với môi trường là những ngành kinh tế có ít tác động tiêu cực hoặc có tác động tích cực lên môi trường, như giảm lượng khí thải nhà kính, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ đa dạng sinh học và tăng cường dịch vụ sinh thái. Các ngành kinh tế thân thiện với môi trường có thể tạo ra nhiều việc làm và thu nhập cho người lao động, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn và miền núi. Các ngành kinh tế thân thiện với môi trường cũng có thể góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững, bằng cách tăng trưởng GDP, nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư và du lịch, và giảm thiểu chi phí xã hội và môi trường.

Vai trò quan trọng khi giảm phát thải và Thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo

Năng lượng tái tạo là năng lượng được sản xuất từ các nguồn thiên nhiên có khả năng tái tạo như mặt trời, gió, nước, sinh khối… Năng lượng tái tạo có vai trò quan trọng trong việc giảm thải và đảm bảo sự phát triển bền vững vì nó có những ưu điểm sau:

• Giảm sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch, giảm chi phí nhập khẩu và tăng cường an ninh năng lượng.
• Giảm ô nhiễm không khí, nước và đất do khai thác, vận chuyển và sử dụng năng lượng hóa thạch.
• Tạo ra nhiều cơ hội việc làm, thu nhập và phát triển kinh tế-xã hội cho các vùng sử dụng năng lượng tái tạo.

Việt Nam là một trong những đất nước có điều kiện, tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo rất lớn. Theo Bộ Công Thương, tổng công suất các dự án điện gió và điện mặt trời đã đưa vào vận hành đến tháng 6 năm 2020 là khoảng 6.000 MW, chiếm 10% tổng công suất điện đất nước. Ngoài ra, Việt Nam cũng có nhiều dự án khác về năng lượng sinh khối, năng lượng thủy điện nhỏ và năng lượng biển.

Theo Nghị quyết 55-NQ/TW 2020 định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam trong đó mục tiêu giảm thải khí nhà kính từ hoạt động năng lượng so với kịch bản phát triển bình thường ở mức 15% vào năm 2030, lên mức 20% vào năm 2045.

Giải pháp phát triển bền vững môi trường

Giải pháp về bền vững môi trường là một trong những yêu cầu cấp thiết của thời đại, không chỉ cho đất nước Việt Nam mà còn cho toàn thế giới.Mang lại nhiều lợi ích cho tăng trưởng kinh tế, xã hội và con người, đồng thời bảo vệ hệ sinh thái và khí quyển trái đất.

Để xây dựng tương lai xanh và bền vững môi trường, chúng ta cần áp dụng và ban hành các biện pháp và giải pháp đã được trình bày trong bài viết này, bao gồm:

• Quản lý tài nguyên và xử lý chất thải hiệu quả
• Thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo và giảm thải
• Nâng cao đào tạo, nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường
• Tăng trưởng hợp tác quốc tế và hỗ trợ các nước đang phát triển trong việc phát triển bền vững

Hãy cùng nhau hành động và tham gia tích cực vào các hoạt động bảo vệ môi trường, để góp phần xây dựng một Việt Nam hoàn thiện xanh, sạch và đẹp.

Đọc thêm tin tức khác tại đây